Kraków, dnia 8 listopada 2004 r.

 

 

ZG - 112/04/BKR/218

 

 List otwarty

 

 

 

 

 Pan

 Minister

 Spraw Zagranicznych

 Rzeczypospolitej Polskiej 

 Włodzimierz Cimoszewicz

 

 

 

 

                                                                                                                                                                        Szanowny Panie Ministrze

 

 

Z relacji prasowych („Gazeta Krakowska” z 20.10.2004 r. Artykuł „Początek dramatu”) dowiedzieliśmy się, że w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu  w sprawie skargi Marii Hutten-Czapskiej (obywatelki francuskiej) przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciel Polski z ramienia Ministerstwa Spraw Zagranicznych miał podobno oświadczyć, że z dniem 1.01.2005 r. zostaną w Polsce uwolnione czynsze. Ponieważ obecna ustawa „o ochronie praw lokatorów [...]” z 21.06.2001 r., z której może wynikać takie mniemanie, jest teraz w Sejmie przedmiotem nowelizacji, uwzględniającej regulację czynszów za lokale mieszkalne w roku 2005 i następnych latach, takie oświadczenie nie odpowiadałoby prawdzie i wprowadzałoby w błąd Trybunał Praw Człowieka.

 

Ponieważ uwolnienie czynszów może doprowadzić do sytuacji katastrofalnej około 1,2 miliona rodzin zamieszkałych w czynszowych zasobach prywatnych i zakładowych przejętych przez osoby prywatne, jesteśmy tą sprawą szczególnie zainteresowani. Przypominamy, ze na zapytanie MSZ przedstawiliśmy kilka miesięcy temu sytuację najemców w zasobach prywatnych a z naszej informacji wynikała potrzeba regulacji czynszów, a nie ich uwolnienie, prowadzące w istniejących warunkach do czynszów spekulacyjnych. Dlatego jesteśmy zaskoczeni informacją o wypowiedzi polskiego przedstawiciela przed Trybunałem w Strasburgu i wnosimy o wyjaśnienie:

 

• Jakie było i jest stanowisko Polski oraz argumenty przedkładane przez przedstawiciela MSZ przed Trybunałem Praw Człowieka w przedmiotowej sprawie?
• Jak brzmiała informacja dotycząca ewentualnego uwolnienia czynszów, przekazana przez przedstawiciela MSZ Trybunałowi w Strasburgu ?
• Jeśli informacja z „Gazety Krakowskiej” o zapowiedzi uwolnienia czynszów od 1.01.2005 r. jest prawdziwa, to kto upoważnił przedstawiciela MSZ do podania jej Trybunałowi, gdy prawie od roku jest w Sejmie rozpatrywany projekt ustawy, przewidującej przedłużenie zasady regulacji czynszów za mieszkania na rok 2005, a także na lata następne ?
• Jeśli informacja z „Gazety Krakowskiej” o zapowiedzi uwolnienia czynszów od 1.01.2005 r. jest prawdziwa, jak MSZ i Rząd R.P. zamierzają wyjaśnić społeczności międzynarodowej i agendom ONZ tak głębokie cofnięcie się Państwa Polskiego w realizacji podstawowych praw człowieka w odniesieniu do około 1,2 miliona rodzin (około 4-5 milionów osób, czyli 10%-12% ludności kraju), oddanych finansowemu wyniszczeniu, eksmisjom i ich dalszym skutkom godzącym w prawo człowieka do mieszkania oraz w inne prawa człowieka uzależnione od tego podstawowego prawa ?

 

W przypadku ostatniego pytania pragniemy szerzej wyjaśnić zawarty w nim skrót myślowy, aby jednoznacznie określić problem, o który pytamy.

 

Sytuacja materialna większej części polskiego społeczeństwa jest zła, o czym mogą dowiadywać się zamożni politycy i menadżerowie, jeśli nie z urzędowych sprawozdań, to przynajmniej ze środków przekazu. Około 30% ludności jest niedożywiona i głoduje, dzieci przychodzą do szkoły głodne, zbierana jest dla nich jałmużna na dożywianie. Około 3 milionów Polaków nie ma pracy, z czego około 2,5 miliona nie otrzymuje zasiłków dla bezrobotnych a zasiłki socjalne są wielokrotnie symboliczne. Znaczna część pracowników najemnych jest wynagradzana za pracę poniżej „wartości odtworzeniowej” ludzi, co nie daje możliwości regeneracji sił – wynagrodzenia często są blisko płacy minimalnej, a to dla zapewnienia zysków przedsiębiorstw. Także wypracowane emerytury w znacznej części nie pozwalają na życie w warunkach bezpieczeństwa materialnego i spokoju.

 

Znaczna część tych ludzi, zepchniętych w biedę i nędzę wskutek decyzji władz podejmowanych ze względów politycznych oraz interesów wąskiej grupy beneficjentów przeprowadzonej transformacji, zamieszkuje właśnie w mieszkaniach czynszowych, gdyż ich zminimalizowane dochody nie pozwoliły i nie pozwalają nadal na zakupienie własnego domu, czy własnego mieszkania (do sprawdzenia mogą być bankowe zdolności kredytowe tych ludzi). Obecnie ta grupa jest już przeciążona kosztami zamieszkiwania i utrzymania rodzin, wskutek czego jest w znacznej części zadłużona, przy czym aktualnie naliczane stawki czynszowe i według zapowiedzi reprezentantów właścicieli nieruchomości przekroczą dochody wielu rodzin pracowników, jak i emerytów, uniemożliwiając im zamieszkiwanie.

 

 Podajemy przykładowo dla mieszkania o powierzchni 40 m² dla warunków krakowskich wysokość samego czynszu za lokal w zasobach prywatnych [bez kosztu mediów i koniecznych usług komunalnych].

 

Obecnie: 40m² x 6,71 zł/m²M = 268,40 zł/M

Po uwolnieniu czynszów-przewidywane: 40m² x 20 zł/m²M = 800 zł/M

Odpowiednik czynszu w spółdzielniach i wspólnotach-w przybliżeniu:

40m² x 2,20 zł/m²M = 88,00 zł/M

 

Dla porównania podajemy minimalną płacę brutto wynoszącą 824 zł/m-c, czyli netto około 650 zł/m-c. Porównanie powyższego przykładowego dochodu osoby pracującej [wyższego przecież od odpowiednich emerytur czy zasiłków] z przedstawionymi powyżej czynszami mówi sam za siebie, zwłaszcza, gdy Państwo i samorządy drastycznie ograniczyły środki na publiczne budownictwo mieszkaniowe, a także na pomoc finansową dla rodzin znajdujących w trudnej sytuacji materialnej.

Jak widać uwolnienie czynszów w Polsce stoi w oczywistej sprzeczności z prawem każdego człowieka do mieszkania - do zamieszkiwania, wyrażonych w dokumentach międzynarodowych, takich jak na przykład :

 

Ø       Powszechna deklaracja praw człowieka [sygnowana przez Państwo Polskie] – Art. 25 ust. 1

Ø       Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych [ratyfikowany przez Państwo Polskie 3.03.1977 r.] – Art. 11 ust. 1

Ø       Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet [ratyfikowana przez Państwo Polskie 18.07.1980 r.] – Art. 14 ust. 2 pkt h,

Ø       Konwencja praw dziecka [ratyfikowana przez Państwo Polskie 30.09.1991 r.] – Art. 27 ust. 3.

 

Ratyfikowanie tych dokumentów przez Państwo Polskie, zobowiązało władze do tworzenia i stosowania przepisów prowadzących do realizowania prawa człowieka do mieszkania, zwłaszcza, że prawo do zamieszkiwania ma charakter prawa podstawowego, gdyż warunkuje ono możliwość realizacji wielu innych praw człowieka jak na przykład: prawo do życia w rodzinie, prawo do posiadania własności podstawowej i osobistej, prawa do odpoczynku, prawa do pracy (stałe miejsce zamieszkania), prawo do rozwoju fizycznego i umysłowego, prawo do ochrony zdrowia i życia itp., itp.

 

Dotychczasowe przepisy prawa lokalowego oparte na publicznej gospodarce lokalami, realizowały właśnie prawo każdego człowieka do mieszkania. Odejście od realizacji i ochrony tego prawa przez uwolnienie czynszów w celu umożliwienia pobierania za najem mieszkań czynszów spekulacyjnych stałoby się kompromitacją władz Państwa Polskiego, a także Trybunału, posiadającego w nazwie prawa człowieka, lecz stawiającego zysk przedsiębiorców wynajmujących mieszkania wyżej, niż podstawowe prawa człowieka.

 

Mając na uwadze istniejącą w Polsce sytuację oraz politykę Rządu, z jednej strony zmniejszającego drastycznie dochody większej części ludności, z drugiej zaś strony podejmującego działania zwiększające również drastycznie konieczne koszty utrzymania, w tym zaś omawiane powyżej koszty zamieszkiwania, można postawić sobie pytanie, jaki jest ostateczny cel tych działań.

 

Przy ewidentnym antydemokratycznym podporządkowaniu podstawowych praw człowieka prywatnemu interesowi, uważamy za celowe sięgnięcie do źródła, gdzie zostały te prawa określone, to jest do Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych występując z problemem, które prawa człowieka powinny być realizowane przed innymi, jak na przykład prawo do godnego zamieszkiwania przed prawem do zysku z posiadanego dużego majątku – zysku nie rzutującego na zaspakajanie podstawowych potrzeb człowieka. Uważamy, że w przypadku orzeczenia Trybunału Praw Człowieka na rzecz pani Marii Hutten- Czapskiej nie należy takiego wyroku uznać za słuszny i „pilotażowy”, lecz dla obrony bytu i życia współobywateli należy przedstawić problem do rozpatrzenia przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, z czym zwracamy się do Pana i wnosimy o przedłożenie Premierowi i Radzie Ministrów, jako przeciwstawienie proponowanej przez Rząd całkowitej deregulacji polityki promieszkaniowej – uwolnieniem czynszów.

 

 

Oczekując odpowiedzi na nasze pytania zawarte w niniejszym piśmie, jak również stanowiska, co do proponowanego odniesienia się do Zgromadzenia Ogólnego ONZ,

 

                                                                                 pozostajemy z poważaniem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Do wiadomości:

1.Marszałek Sejmu

2. Marszałek Senatu

3. Kluby i Koła Parlamentarne