Dziennik Polski, środa, 14
listopada 2001
(INF. WŁ.) Trybunał Konstytucyjny orzekł wczoraj, że obowiązujące zasady wypłacania premii gwarancyjnych posiadaczom książeczek mieszkaniowych są niezgodne z konstytucją. Posłowie mają 9 miesięcy na przyjęcie nowych zasad. Wyrok Trybunału daje nadzieję tym właścicielom książeczek, którzy do tej pory nie mieli prawa do otrzymania premii.
Wniosek o uznanie obowiązujących przepisów za sprzeczne z konstytucją złożył rzecznik praw obywatelskich. Jego zdaniem, zasady wypłacania premii powinna określać ustawa o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, tymczasem zapisano w niej, że zasady te ustala rząd. Przez kilka lat rząd zwiększał krąg uprawnionych do premii, ale gdy - w związku z brakiem pieniędzy w budżecie - zaczął odbierać to prawo niektórym posiadaczom książeczek (np. lokatorom wykupującym zajmowane mieszkania), zaczęły się protesty.
Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko rzecznika, ale zadecydował, że wczorajsze orzeczenie zacznie obowiązywać dopiero 12 sierpnia 2002 r. W uzasadnieniu zaznaczył, że natychmiastowe uchylenie niekonstytucyjnych przepisów spowodowałoby sytuację, w której nie byłoby żadnych zasad, a więc w ogóle nie wypłacano by premii gwarancyjnych.
Teraz posłowie muszą ustalić, komu i w jakiej wysokości będzie przysługiwać premia. Teoretycznie jest możliwe nawet takie rozwiązanie, że Sejm całkowicie zlikwiduje premie, ale jest to mało prawdopodobne - bo taka ustawa byłaby ponownie zaskarżona z powodu odbierania praw nabytych. Trudno też spodziewać się, by posłowie nagle zwiększyli wysokość wypłacanych premii i np. dali prawo do jej otrzymania każdemu posiadaczowi książeczki.
Najprawdopodobniej zostaną przywrócone zasady sprzed 24 kwietnia tego roku - tyle że będą one zapisane w ustawie, a nie w rozporządzeniu rządu. Wtedy prawo do premii zostanie przywrócone lokatorom wykupującym na własność zajmowane przez siebie mieszkanie zakładowe, spółdzielcze lub komunalne oraz spłacającym kredyt z tzw. starego portfela.
Szacuje się, że Polacy mają jeszcze ponad 2 mln książeczek mieszkaniowych. Na koniec ubiegłego roku mieszkańcy województw małopolskiego i świętokrzyskiego mieli w szufladach 234 664 takie książeczki. W 1997 r. średnia wypłacana premia wynosiła 5,3 tys. zł, w 1998 r. - 6 tys. zł, w 1999 r. - do 7 tys. zł, a w ubiegłym roku przekroczyła 8 tys. zł.
(GEG)